تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
فرض کنیم:::
مقرر گردیده است جهت توسعه پایدار مناطق مرزی و ساحلی کشور (مشتمل بر مناطق هم جوار مرزهای زمینی، رودخانه های مرزی و سواحل شمالی و جنوبی کشور) و بهبود سطح اشتغال، درآمد و رفاه هموطنان گرامی زیرساخت های لازم ارتقاء یابند؛ با عنایت به سلسله مطالعات و تحقیقات انجام شده در این زمینه (معرفی برخی منابع در انتهای بخش) انجام مطالعات و برنامه ریزی، تامین الزامات و پیش نیازهای رشد و توسعه، گسترش متوازن زیرساخت های اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی، بهبود فضای کسب و کار و توسعه سرمایه گذاری و اشتغال با اجرای طرح های عظیم زیرساختی و مهندسی مجدد و هوشمند سازی فرآیندهای اجرایی در سه گروه ذیل متصور است.
گروه اول: ارتقاء زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مناطق مرزی و ساحلی کشور شامل:
1-1- انجام مطالعات برنامه ریزی و توسعه پایدار مناطق مرزی و ساحلی کشور
2-1- توسعه نظام خدمات فنی مهندسی و مشاوره، تدارکات و پشتیبانی، و پیمانکاری و ساخت
3-1- گسترش زیرساخت های حمل و نقل در مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-3-1- توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای و احداث رینگ بزرگراهی مرزی و ساحلی کشور
2-3-1- نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل جاده ای و گسترش حمل و نقل سبز و پاک
3-3-1- توسعه شبکه حمل و نقل ریلی و احداث رینگ راه آهن مرزی و ساحلی کشور
4-3-1- نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل ریلی (قطارها و واگن های مسافری و باری)
5-3-1- توسعه فرودگاه های مسافری و باری و گسترش زیرساخت های حمل و نقل هوایی
6-3-1- نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل هوایی (هواپیماهای مسافری و باری)
7-3-1- توسعه بنادر مسافری و گسترش زیرساخت های گردشگری دریایی کشور
8-3-1- نوسازی و توسعه ناوگان شناورهای مسافری و تامین کشتی های مدرن گردشگری
9-3-1- ساخت و تجهیز بنادر هوشمند تجاری (بنادر بزرگ "مگا پورت"، متوسط و کوچک)
10-3-1- نوسازی و توسعه ناوگان شناورهای تجاری و تامین کشتی های مدرن تجاری
4-1- گسترش شبکه ها و تاسیسات زیربنایی مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-4-1- توسعه شبکه سراسری انتقال آب و تاسیسات شیرین سازی آب دریا
2-4-1- توسعه شبکه هوشمند انتقال انرژی و نیروگاه های انرژی تجدیدپذیر و تولید پراکنده
3-4-1- توسعه شبکه های سراسری انتقال گاز طبیعی
4-4-1- توسعه شبکه های سراسری انتقال نفت خام، میعانات گازی و فرآورده های نفتی
5-4-1- توسعه تاسیسات و شبکه های ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)
5-1- توسعه اجتماعی مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-5-1- نوسازی/بهسازی واحدهای مسکونی مناطق مرزی و ساحلی کشور
2-5-1- توسعه و تجهیز بیمارستانها و مراکز درمانی مناطق مرزی و ساحلی کشور
3-5-1- توسعه و تجهیز استادیوم ها و اماکن ورزشی مناطق مرزی و ساحلی کشور
4-5-1- توسعه و تجهیز مدارس و اماکن آموزشی مناطق مرزی و ساحلی کشور
5-5-1- توسعه و تجهیز دانشگاه ها و مراکز R&D مناطق مرزی و ساحلی کشور
6-5-1- توسعه و تجهیز مراکز خدمات بهداشتی مناطق مرزی و ساحلی کشور
7-5-1- توسعه و تجهیز مساجد و اماکن مذهبی مناطق مرزی و ساحلی کشور
8-5-1- توسعه و تجهیز مراکز فرهنگی هنری مناطق مرزی و ساحلی کشور
9-5-1- توسعه و تجهیز مراکز خدمات اداری مناطق مرزی و ساحلی کشور
10-5-1- توسعه تونل های مشترک تاسیسات عمومی مناطق مرزی و ساحلی کشور
11-5-1- توسعه شبکه های حمل و نقل چند وجهی فرامدی مناطق مرزی و ساحلی کشور
12-5-1- توسعه شبکه های قطار شهری مناطق مرزی و ساحلی کشور
13-5-1- توسعه شبکه های توزیع آب شرب مناطق مرزی و ساحلی کشور
14-5-1- توسعه شبکه های توزیع آب غیرشرب مناطق مرزی و ساحلی کشور
15-5-1- توسعه شبکه های توزیع برق مناطق مرزی و ساحلی کشور
16-5-1- توسعه شبکه های توزیع گاز طبیعی مناطق مرزی و ساحلی کشور
17-5-1- توسعه شبکه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب و پساب مناطق مرزی و ساحلی کشور
18-5-1- توسعه شبکه های یکپارچه ICT مناطق مرزی و ساحلی کشور
19-5-1- توسعه سامانه های هوشمند مناطق مرزی و ساحلی کشور
20-5-1- توسعه اماکن و تاسیسات امدادی مناطق مرزی و ساحلی کشور
21-5-1- توسعه و تجهیز تاسیسات شهری/روستایی مناطق مرزی و ساحلی کشور
22-5-1- توسعه نوسازی مبلمان و تجهیزات شهری/روستایی مناطق مرزی و ساحلی کشور
23-5-1- توسعه شبکه های جمع آوری و بازیافت پسماند مناطق مرزی و ساحلی کشور
24-5-1- توسعه و نوسازی ناوگان امداد و نجات مناطق مرزی و ساحلی کشور
25-5-1- توسعه و نوسازی ناوگان خدمات شهری/روستایی مناطق مرزی و ساحلی کشور
26-5-1- توسعه و نوسازی ناوگان خدمات دولتی/عمومی مناطق مرزی و ساحلی کشور
27-5-1- توسعه نظام اطلاع رسانی عمومی و شفافیت اطلاعاتی در مناطق مرزی و ساحلی
6-1- بهبود فضای کسب و کار مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-6-1- توسعه پایانه های مرزی و هاب های صادراتی عام و تخصصی
2-6-1- توسعه بازارچه های مرزی
3-6-1- توسعه مراکز لجستیک مرزی و دهکده ها و پارک ها و شهرهای لجستیک ساحلی
4-6-1- توسعه زیرساخت های کشاورزی نوین (زراعت و باغبانی هوشمند)
5-6-1- توسعه زیرساخت های مدرن تولید گوشت و لبنیات
6-6-1- توسعه بنادر صیادی و زیرساخت های شیلات
7-6-1- توسعه و نوسازی شناورهای صیادی و تامین کشتی های صید صنعتی
8-6-1- توسعه زیرساخت های نوین پرورش آبزیان
9-6-1- توسعه و نوسازی زیرساخت های صنعتی و توسعه صنایع نفت و گاز
10-6-1- توسعه زیرساخت های معدنی و نوسازی و تجهیز معادن
11-6-1- توسعه پایانه های مسافری مرزی
12-6-1- توسعه اماکن اقامتی و پذیرایی و گسترش زیرساخت های گردشگری
13-6-1- توسعه اماکن خدماتی، رفاهی بین راهی و گسترش تاسیسات جاده ای
14-6-1- توسعه پلاژهای ساحلی و گسترش زیرساخت های تفریحات آبی
15-6-1- توسعه صنایع دستی، مرمت آثار تاریخی و ترویج میراث فرهنگی
7-1- توسعه زیست محیطی مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-7-1- توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
2-7-1- توسعه پارک ها و فضاهای سبز عمومی مناطق مرزی و ساحلی کشور
3-7-1- بهبود شاخص های زیست محیطی مناطق مرزی و ساحلی کشور
گروه دوم: ارتقاء زیرساخت های امنیت عمومی مناطق مرزی و ساحلی کشور - مشتمل بر:
1-2- احداث پاسگاه های مدرن مرزی و ساحلی
2-2- احداث کلانتری ها و پاسگاه های مدرن انتظامی
3-2- ایجاد و استقرار سامانه یکپارچه امنیت هوشمند مناطق مرزی و ساحلی
4-2- احداث دیوار هوشمند و فنس مجازی مرزی/ ساحلی (مرزبانی و دریابانی هوشمند)
5-2- توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل و تدارکات پلیس انتظامی، مرزبانی و گارد ساحلی
گروه سوم: ارتقاء زیرساخت های دفاعی مناطق مرزی و ساحلی کشور
ادامه...
گروه دوم: ارتقاء زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مناطق مرزی و ساحلی کشور
7-2- توسعه زیست محیطی مناطق مرزی و ساحلی کشور
براساس مطالب ارائه شده در سلسله نوشتارهای قبل در موضوع تخمین هزینه احداث پایتخت تجاری کشور (احداث کلان شهر تجاری کشور)، توسعه زیرساخت های شهری و روستایی مناطق مرزی و ساحلی کشور مشتمل بر موارد ذیل مفروض بوده، تخمین هزینه بشرح جداول آتی ارائه می گردد.
توضیح: تخمین هزینه ارائه شده در جداول زیر جهت توسعه زیرساخت های مناطق شهری و روستایی موجود (طبق نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395) مفروض بوده، هزینه گسترش سکونتگاه ها و ایجاد شهرهای جدید را شامل نمی باشد.
1-7-2- توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور برابر مندرجات جداول ذیل و مشتمل بر این زیرپروژه ها مفروض بوده، مبنای تخمین هزینه قرار کرفته است:
1- تخمین هزینه تقویت پوشش گیاهی مراتع و اراضی شیبدار با شیوه های افزایش نفوذ پذیری و ممانعت از فرسایش خاک (ایجاد چاله، بند خاکی, فارو, تراس، بانکت و ...) با فرض انجام عملیات آبخیزداری در 60% کل وسعت مناطق مرزی و ساحلی (جهت کنترل 60% نزولات جوی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی به این شیوه)
این عملیات شامل (و نه محدود) به موارد ذیل است:
- چاله چوله کردن سطح مراتع (پیتینگ): چاله‌هاى متعدد در سطح خاک براى ذخیره بارندگى‌ها در داخل چاله‌ها، نفوذ در خاک آن و جلوگیرى از جریان سطحى آب ایجاد می گردد.
- ایجاد شیار روى خطوط تراز مراتع (کنتور فارو): جوی های کوچک روى خطوط تراز در سطح مراتع و به منظور نفوذ دادن آب در خاک و جلوگیرى از جریان سطحى آب، افزایش پوشش گیاهى و تولید علوفه ایجاد می گردد.
- ایجاد جوی های بزرگ در اراضی شیب دار (بانکت) : بانکت ها معمولاً به عمق ۹۰-۴۵ سانتى‌متر و پهنائى تقریباً در همین حدود و با فواصلی که بر مبنای شیب زمین و ترازهای ارتفاعی محل تعیین می گردد، به منظور کنترل سیلاب ایجاد می شود.
- تراس بندی اراضی: بسته به اقلیم منطقه و شیب اراضی، بصورت کم شیب و با هدف کنترل فرسایش خاک و ممانعیت از شکل گیری جریان سطحی آب یا بدون شیب و با هدف افزایش نفوذ آب در سفره های آب زیرزمینی اجرا می گردد.
2- تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی (احداث گوراب ها و حوضچه‌های تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی) جهت کنترل و ذخیره سازی سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور (با فرض میانگین بارندگی 200 میلی متر بر سال در مناطق مرزی و ساحلی کشور و کنترل 20% از این حجم با تزریق مصنوعی به سفره های آب زیرزمینی بواسطه ایجاد گوراب ها و حوضچه های تزریق) بمیزان 14.5 میلیارد مترمکعب
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
 |
 |
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
3- تخمین هزینه احداث سازه ها و تاسیسات کنترل و ذخیره سازی سیلاب (احداث مخازن تاخیری و سدهای مخزنی) جهت کنترل و ذخیره سازی سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور (با فرض میانگین بارندگی 200 میلی متر بر سال در مناطق مرزی و ساحلی کشور و کنترل 20% از این حجم با احداث سازه های کنترل و ذخیره سازی سیلاب و فرض انجام 40% از این آیتم در طول سنوات قبل و لحاظ باقیمانده 60% در تخمین هزینه)
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
 |
 |
4- تخمین هزینه بهسازی مسیر رودها و رودخانه ها (با اصلاح مسیر رودها و رودخانه ها و دایک بندی و احداث گوره ها و دیوارهای سیل بند در طرفین رودها و رودخانه ها با فرض وقوع 70% از کل رودها و رودخانه های کشور در مناطق مرزی و ساحلی) با طول کل 9800 کیلومتر
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
 |
 |
5- تخمین هزینه محافظت مناطق ساحلی کشور از مخاطرات دریایی (دایک بندی و احداث سازه ها و تاسیسات حفاظت از سونامی و سایر مخاطرات دریایی در کل نوار ساحلی شمالی و جنوبی و سواحل جزایر کشور به میزان 3500 کیلومتر)
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
6- احداث سیل بندها و کانال های هدایت سیلاب (با لحاظ میانگین طول 10 کیلومتر جهت 300 شهر مرزی و ساحلی کشور و میانگین طول 1 کیلومتر جهت حدود 15 هزار روستای مرزی و ساحلی کشور) جمعاً بطول 18 هزار کیلومتر
7- احداث کانال های توزیع آب کشاورزی (با لحاظ میانگین طول 10 کیلومتر جهت 300 شهر مرزی و ساحلی کشور و میانگین طول 1 کیلومتر جهت حدود 15 هزار روستای مرزی و ساحلی کشور) جمعاً بطول 18 هزار کیلومتر
8- لحاظ 5% از کل مبالغ تخمین هزینه های صدرالذکر جهت زیرپروژه های پیش بینی نشده آبخیزداری و مدیریت سیلاب در مناطق مرزی و ساحلی کشور
9- و لحاظ 2% از کل مبالغ تخمین هزینه های صدرالذکر جهت مدیریت پروژه و زیرپروژه های شبکه کنترل و هدایت آبهای سطحی مناطق مرزی و ساحلی کشور (شامل کلیه کنترل های کمی و کیفی قبل، حین و پس از اجرا)
توضیح: آیتم "مدیریت پروژه" در جدول فوق معرف مدیریت و کنترل حوزه های ده گانه: محدوده، زمان، هزینه، منابع انسانی، کیفیت، ریسک، ارتباطات، تدارکات، ذینفعان، و یکپارچگی پروژه براساس استاندارد PMI است و در این راستا اقداماتی بمانند اعمال انواع بازرسی، نظارت عالیه و کارگاهی، انجام آزمایش های حین اجرا، آزمایش محصول و تست های زمان بهره برداری و تحویل موقت اعمال می شود.
تخمین هزینه توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب مناطق مرزی و ساحلی کشور
 |
 |
براین اساس و به تناسب طول مرز یا نوار ساحلی مربوطه، قدرالسهم هر کدام از مناطق مرزی و ساحلی کشور از توسعه آبخیزداری و مدیریت سیلاب بشرح جدول ذیل محاسبه می گردد.
با عنایت به سلسله مطالب فوق، تخمین حجم سرمایه گذاری جهت ارتقاء زیرساخت های توسعه پایدار مناطق مرزی و ساحلی کشور بشرح جدول زیر ارائه می گردد.
نکات مهم:
1- سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت های توسعه اقتصادی مناطق مرزی و ساحلی کشور توسط بخش خصوصی مفروض است.
2- تامین بخشی از هزینه های توسعه زیرساخت های امنیتی انتظامی مناطق مرزی و ساحلی کشور مشتمل بر:
هزینه انسداد مرزها و کنترل هوشمند سواحل کشور (ساخت دیوار هوشمند مرزی و فنس مجازی ملی)
هزینه احداث پاسگاه های هوشمند مرزی و گارد ساحلی (مرزبانی هوشمند)
هزینه احداث کلانتری های هوشمند و پاسگاه های مدرن انتظامی
هزینه استقرار سامانه یکپارچه امنیت هوشمند مناطق مرزی و ساحلی
هزینه توسعه ناوگان حمل و نقل و تدارکات پلیس انتظامی، مرزبانی و گارد ساحلی
از محل درآمد حاصل از واگذاری اراضی و صدور مجوزهای مورد نیاز جهت فعالیت های توسعه اقتصادی مناطق مرزی و ساحلی متصور است.
3- صدور مجوزهای سرمایه گذاری و احداث پروژه های توسعه اقتصادی مناطق مرزی و ساحلی همزمان با برنامه ریزی و تدارکات اجرای پروژه های ارتقاء زیرساخت های انتظامی و امنیتی مناطق مرزی و ساحلی مفروض است؛ بنحوی که همزمان با شروع عملیات اجرائی ارتقاء امنیت مناطق مرزی و ساحلی، ایجاد زیرساخت های اقتصادی مناطق مرزی و ساحلی (مندرج در جداول فوق) جهت ارتقاء وضعیت اشتغال و افزایش درآمد مرزنشینان آغاز و بدین نحو موفقت طرح تضمین گردد.
اطلاعات بیشتر:
TECHNICAL STANDARDS IN SEA DIKE DESIGN
راهنمای طراحی، ساخت و نگهداری دیوارهای سیل بند - نشریه شماره 518
راهنمای طراحی،ساخت و بهره برداری سامانه های انحراف سیلاب - نشریه شماره 527
کنترل سیل - علیرضا مقدم نیا - دانشگاه تهران
